Γιώργος Βέης ///ΠΑΝΤΟΥ,εκδ.Κέδρος ,2015///

O ΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΒΛΕΜΜΑ

Με αφορμή την ανάγνωση του ΠΑΝΤΟΥ (Γιώργος Βέης, εκδόσεις Κεδρος,2015)

Γράφει η Εφη Καλογεροπούλου

Ένα ψηφιδωτό αισθήσεων, μια φωτοχυσία αισθημάτων, συνάφεια εκδοχών  ορατών και αοράτων. Το βλέμμα ως μαγνήτης. Ενας υπερμεγέθης  μαγνήτης που έλκει  ρινίσματα ζωής. Ενα άγρυπνο μάτι  που «σαρώνει» το τοπίο .Υπάρχει  εδώ μια ακαριαία δραστική σύλληψη ουσίας.

Εννοια και μορφή ,ιστορία και μύθος  βρίσκονται σε διαρκή περιστροφή.

Αντιγράφω από το πρώτο μέρος του βιβλίου με τον τίτλο ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΕΣ :Το φώς της ΣΙΝΓΚΑΠΟΥΡΗΣ

«Σινγκαπούρη κατά λέξη πάει να πει η Πόλη του Λέοντος.Απο τις σανσκριτικές λέξεις «singa”- λέων –και “pura” –πόλις.Πρόκειται ασφαλώς για το λιοντάρι που εχει το προνόμιο να αλλάζει μορφές ή να φρουρεί μυστικά σοφίας»/(σελ.35)Αλλά μια λέαινα «απαιτητική και πεισματάρα,που δεν συγχωρεί εύκολα άλλη ερωμένη.Κειμενική και μη»/(σελ.173)

Ο  Γιώργος  Βέης με προσήλωση,κινείται διαρκώς  ανάμεσα στο  φώς και τη σκιά, το ορατό και το αόρατο, νιώθει τον κραδασμό της υλικότητας του και με ενάργεια ,ακρίβεια και αισθαντικότητα, τον περιγράφει. Περιδιαβαίνει διακριτικά  τα κρυπτικά νοήματα του κόσμου της Ανατολής. Με τις  άκρες των δαχτύλων του ψαύει το πολύτιμο ιστορικό φορτίο του φιλόξενου τόπου ,συλλέγει στιγμές από τον βυθό της καθημερινότητας και μας προσφέρει  ένα αισθητικό φορτίο υψηλής ρευστότητας ευθυγραμμιζόμενος με τον Κομπαγιάσι Γιατάρο,ή αλλως Ισα: «Αυτός ο κόσμος είναι σκέτη δροσιά: στάζει ακατάσχετα»/ (σελ.122).

Ακολουθεί το πέρασμα του ταξιδευτή –ποιητή  στην Κίνα.

«Κάνε να φανεί καθαρά η μικρότητα του τόπου-ο σιδερένιος και αδιαπέραστος κύκλος,από τον οποίο είναι ζωσμένος. Ετσι, από την μικρότητα του τόπου θα βγούν οι Μεγάλες Ουσίες.»/Διονύσιος Σολωμός,Στοχασμοί,9/(σελ.191)

Η στοχαστική σκέψη του Σολωμού –που ο Γιώργος Βέης  επικαλείται- προοικονομεί την μορφή της αφήγησης που ακολουθεί.

Σινγκαπούρη, Κίνα, Ιαπωνία  Κορέα, Γουινέα, σταθμοί ενός  ταξιδιού, όπου η εικόνα και οι βιωμένοι τόποι ,η φιλότητα του τοπίου αλλά και  ο απόκοσμος ερμητισμός του, γίνονται το όχημα μιας εσωτερικής  αναζήτησης, ένα ταξίδι αυτογνωσίας που με γενναιοδωρία ο συγγραφέας μοιράζεται με τον αναγνώστη.

Οι πρώτες εντυπώσεις του,η ιστορία και η αρχιτεκτονική των τόπων, η φύση και η τέχνη, οι καθημερινές συνήθειες των ανθρώπων, διατρέχουν την αφήγηση του μέσα από το φίλτρο της φιλοσοφικής ενατένισης ,αλλά και την ομορφιά ενός ποιητικού λόγου που ξέρει να ενσωματώνει το ουσιώδες και να απορρίπτει το περιττό.

Διακειμενικότητα και ολιστική σκέψη είναι εδώ.

 Κοιτάσματα από το μεταλλείο της ιστορίας κάθε τόπου, ανασύρονται στην επιφάνεια πλουτίζοντας μας με το  πολύτιμο φορτίο της εξόρυξης.

Αποφθεγματικές  φράσεις, αποσπάσματα έργων  από τον Ομηρο,τον Ρίλκε ,τον  Διονύσιο  Σολωμό,  Γιούκιο Μισίμα, Καβαμπάτα Γιασουνάρι, Χιτόμι Κανεχάρα,αλλά και τους Φρίντριχ Νίτσε, Ρολάν Μπαρτ, Χέγκελ ,Σπινόζα, Μισέλ Φουκώ, Αλαίν Μπαντιού κά..  όλα οικεία αποκτήματα της πνευματικής σκευής του Γιώργου Βέη, συνθέτουν ένα αφήγημα όπου η αιχμαλωτισμένη από το βλέμμα υλικότητα των πραγμάτων, παραχωρεί την θέση της σε μια ανάερη πνευματικότητα.

Η αύρα της Ανατολής ,η υγρασία των τόπων, η θερμοκρασία των αισθήσεων, η σωματικότητα της δέσμης των συγκινήσεων ,διαμορφώνει ένα ποιητικό ανάγλυφο ξεχωριστής ομορφιάς.

  

Η μεταφορά στον Ισημερινό της Αφρικής, η εξοικείωση με έναν ακόμη άγνωστο κόσμο, συνθέτουν  τον νέο καμβά. Ο ποιητής- ταξιδευτής Γιώργος Βέης αφηγείται:

Απόσπαση στον Ισημερινό. Της Αφρικής. Πέρασαν ήδη οι δέκα πρώτοι μήνες. Η παραμονή μου, ως τώρα ,ένας κραδασμός. Ενας καταιγισμός πινάκων ζωγραφικής που είναι έτοιμοι να ζωντανέψουν με την παραμικρή μου κίνηση(σελ.284)

Η δύναμη και το απρόβλεπτο της τροπικής φύσης, οι αχανείς διαστάσεις και η  μυθολογία του τοπίου, οι κλιματικές επιπτώσεις στη ζωή των γηγενών, το λιμάνι Ville morte –φάντασμα θανάτου ,όπως αποκαλείται η Ντουάλα, η μεγαλύτερη πόλη του Καμερούν, η κυριαρχία  του σαρκικού, η φθορά ,η χωρίς βεβαιότητες  ζωή ,η θνητότητα, υφαίνουν το ένδυμα μιας στέρεης και απολύτως ελκυστικής  μέσα στην ακριβόλογη λιτότητά της ,αφήγησης.

Ωστόσο,ο ποιητής –ταξιδευτής Γιώργος Βέης, επιλέγει να κλείσει αυτήν την περιπλάνηση επιστρέφοντας εκεί, στον γενέθλιο τόπο των παιδικών του χρόνων στον Πύργο, ένα από τα ορεινά χωριά της Σάμου. Θυμίζοντάς μας  πως  επιστρέφουμε πάντα εκεί, από όπου δεν φύγαμε ποτέ!