[Flânερειπie 17: Loyalty card] του Νικήτα Σινιόσογλου

αναδημοσίευση   απο  bibliotheque 

Τετάρτη 7 Μαρτίου, ώρα 11.25 στην Πλατεία Βάθης, ένας μικρός τρόμος με αρπάζει από τα μαλλιά.

Ίσα που έκοψα τον δεξιό μου δείκτη, όσο κόβεται κανείς όταν περνά βιαστικά τις άκρες
από σελίδες και χαρτιἀ. Το χέρι ασάλευτο στην τσέπη. Τέτοια μικροκοψίματα είναι
ανεπαίσθητα σχεδόν, μια όχληση επιφανειακή, αν όχι στιγμιαία, ακόμη κι αν το αίμα
είναι δυσανάλογα πολύ. Ενστικτωδώς ανοίγω το βήμα· θέλω μήπως ν’ αποφύγω μια
δυσοίωνη υπόμνηση κάποιου είδους; Αφήνουμε πίσω μας τα πάντα. Το σύγκρυο
με ακολουθεί για λἰγα μέτρα, έπειτα μ’ αφήνει μόνον όσο πριν.

Έχω ευαίσθητα δάχτυλα. Τα νοιάζομαι σαν πιανίστας. Είναι τα άκρα του σώματός μου,
σύνορα λοιπόν, μαζί κι εξερευνητές, σωστή εμπροσθοφυλακή που δοκιμάζει
κάθε τι οξύ κι αψύ. Πρώτα τα δάχτυλα μαθαίνουν ότι το χαρτί κόβει
(τα πολύ λεπτά πράγματα κόβουν), ή ότι η φωτιά καίει.
Τα δάχτυλα έχουν ασκημένες νευρικές απολήξεις.
Διακινδυνεύουν όλη την ώρα και σωρεύουν γνώση.

Είμαι σαρανταενός. Όποτε ένα κομμάτι χαρτί μου κόβει τον δείκτη μαθαίνω
από την αρχή τον κόσμο, κι είμαι ευγνώμων

Τον αυτουργό! Ποιος, τι μ’ έκοψε; Με τον αντίχειρα πασπατεύω τις κοφτερές άκρες
μιας loyalty card, της «κάρτας αφοσιωμένου πελάτη» που μου πάσαραν εχθές ή προχθές.

Νέα τάση κι αυτή στην Αθήνα, οι κάρτες που βγάζουν οι επιχειρήσεις καφεστίασης
για ν’ ανταμείβουν τους τακτικούς πελάτες προσφέροντας δωρεάν έναν καφέ στους πέντε,
ή κάτι αντίστοιχο. Οι περισσότερες κάρτες είναι αδιάφορες. Mε κάθε αγορά o πωλητής
σφραγίζει ένα τετραγωνάκι. Λίγες είναι πιο περίτεχνα σχεδιασμένες, οπότε ο
υπάλληλος σφραγίζει εικόνες αντικείμενων: έναν μύλο του καφέ, μια κούπα,
ένα πιάτο, το λογότυπο του καταστήματος. Σπάνια ζητείται από τον πελάτη να
συμπληρώσει το όνομά του.

Loyalty θα πει: αφοσίωση, εμπιστοσύνη, πίστη! Αλλά οι «κάρτες αφοσιωμένου πελάτη»
είναι εφήμερες. Διόλου δεν πείθουν πως σαρκώνουν επάξια την αρετή της αφοσίωσης,
πόσο μάλλον ότι την σταλάζουν στον τυχάρπαστο κάτοχό τους. Άσε που αυτή μου έκοψε
το δάχτυλο μόλις

Ένα είναι το κριτήριο της αφοσίωσης: η διάρκεια του δεσμού.

Το λέει η λέξη loyalty, που βγαίνει από το λατινικό lex: όχι μόνον «νόμος»,

αλλά δέσιμο πρωτίστως, δεσμός. Η αφοσίωση σε έναν τόπο· σε ένα κόμμα·

σε έναν θεό, ή σε μια επιχείρηση, όπου κι αν αναφέρεται η αφοσίωση ζητεί

να παραμείνει κανείς στο πόστο του ακόμη κι αν ζημιωθεί. Η φωνή της λογικής

και το προσωπικό όφελος ας επιτάσσουν ό,τι θέλουν, ο άνθρωπος

που αφοσιώνεται περιφρονεί τις Σειρήνες.

Από την άποψη αυτή, ο αφοσιωμένος άνθρωπος παραλογίζεται συνειδητά και κατ’εξακολούθηση.

Δεν αφήνει το καράβι που βουλιάζει, μολονότι είναι μούτσος κι όχι καπετάνιος.

Ας του το πούμε, λοιπόν: «Είσαι τρελός που είσαι αφοσιωμένος! Κάνεις ζημιά

στον εαυτό σου!». Αυτός απαντά μειλίχια πως νιώθει τον εαυτό του μόνον για όσο

τον χύνει στο αντικείμενο απάνω της αφοσίωσης. Είμαι αφοσιωμένος,

θα πει: ταυτίζομαι με κάτι έξω από μένα, μεταστρέφομαι ψυχικά για χάρη του,

όπως το ηλιοτρόπιο που αναζητεί το φως. Τέτοιος δεσμός είναι διαρκής, συνεχής

και αναντίστρεπτος.

Oι πεζοί διασχίζουν τον δρόμο. Μένω πίσω. Θα πότισα την «κάρτα αφοσιωμένου πελάτη» με λίγο αίμα,

τα δάχτυλα κολλάνε μες στο σκοτάδι της τσέπης. Δεκαετίες απτικών δοκιμών ακατάπαυστων

έκαναν τα δάχτυλα να νιώθουν πρώτα, πριν κι απ’την καρδιά, ή τα μάτια.

Συγκλονιστικό πως κρατούν τόσες μνήμες τα δάχτυλα, αυτά κι ο ουρανίσκος!

Γενικώς, το σώμα θυμάται καλύτερα από τη μνήμη.

Η κάρτα μιλεί για αφοσίωση. Αλλά, τι σόι αφοσίωση είναι αυτή, όπου δεν διακινδυνεύω

τίποτα στα σοβαρά; H αφοσίωση είναι εξ ορισμού κινδυνώδης και οριακή.

Αν τυχόν το αντικείμενο της αφοσίωσης αποσυρθεί, τότε οφείλω να υποφέρω.

Λοιπόν, πείτε με «θαμώνα» ή «τακτικό πελάτη», αλλά όχι «αφοσιωμένο» πελάτη,

η λέξη δεν ταιριάζει εδώ, είναι λάθος. Βαστώ μια πίστη που δεν μετρά πραγματικά.

Κρατώ έναν ευφημισμό.

Ευγενικής καταγωγής λέξεις πάνε όπου νάναι. Από την «αγάπη» και τη «συνάντηση»

ως το «διακύβευμα», κι από το «αφήγημα» ως την «αφοσίωση»,

οι λέξεις είναι αντικείμενα υπεξαίρεσης, κάποιες το απολαμβάνουν κιόλας,

στολισμένες σε κάρτες και σε οθόνες. Λίγοι γραφικοί παράκλητοι σαν του λόγου μου νομίζουν πως τις σώζουν.

Ορίστε, σκέψεις πατερναλιστικές και προτεσταντικές που κάποτε θα έκανα μέρα νύχτα.

Αλλά όχι τώρα.

Τώρα κερδίζει έδαφος ένας σκοτεινός αντίλογος. Η αφοσίωση είναι μηχανισμός επιβίωσης

εγωιστικός. Αφοσιώνομαι κάπου ή σε κάποιον για να ρουφώ νόημα, ώστε να είναι η

ζωή υποφερτή. Θέλω να πω: η αφοσίωση είναι ένα ξεζούμισμα του άλλου, κι η αγάπη το ίδιο,

κι οι έρωτες, τόσα άλματα ψυχοσωματικής επέκτασης, ένας προσωπικός ιμπεριαλισμός

που μας πάει λίγο παραπέρα. Νέτος σκέτος ο εαυτός δεν αντέχεται, θέλει κινήσεις σπαστικές

για ν’ απλωθεί, τον δρόμο δείχνει το βρέφος που θηλάζει μανιασμένα και παρασιτεί στη μάνα.

Η διαβόητη αφοσίωση δεν είναι παρά μια μορφή παρασιτισμού. Επιβιώνουμε ως παράσιτα.

Έπειτα ντυνόμαστε όμορφες λέξεις, και κλαίμε γι αυτές, οι υποκριτές.

...........................................................................................................................,,,

Η ένταση της ιδέας με ζαλίζει. Οι φιλοσοφικοί στοχασμοί με πάνε ως ένα σημείο

που δεν το ξέρω και κει μ’ αφήνουν.

Ακόμη σφίγγω την καρτούλα την διπλώνω στα δυό στην τσέπη

Την τσαλακώνω με αγάπη

Την υποτίμησα μήπως μες στις σκέψεις τις καταναγκαστικές, υπήρξα άδικος
μαζί της;

Η αφοσίωση έχει αξία ακόμη κι αν είναι ανάξιο το αντικείμενό της.
Παράδειγμα; Ο ερωτευμένος που νιώθει όμορφα ενώ η ερωμένη του είναι σκάρτη.

Η αφοσίωση δίνει νόημα έστω και γελοίο.

Η αφοσίωση καθεαυτή είναι αρετή έστω κι αν έχει συνέπειες εγκληματικές.

Αν έτσι έχουν τα πράγματα

Δεν πειράζει που η «κάρτα αφοσιωμένου πελάτη» είναι νήμα ισχνό,

Ούτε πειράζει που είναι θέμα χρόνου να παραπέσει, ή να συμπληρωθεί και να πεταχτεί,

Ας κοπεί κι αύριο ο φαιδρός ιστός που υφαίνει τώρα,

Αρκεί ότι η κάρτα κάνει κάτι τώρα που περπατώ:

Αντί να μείνει στην τσέπη διεκδικεί το φως,

Θρασύτατη ξετρυπώνει και τραβά την προσοχή μου,

Μέχρι στο αίμα μου τυλίγεται για να με κάνει να την δω,

Πασχίζει να με πάει σ’ ένα μπαρ ή καφέ ή εστιατόριο τυχαίο (ήταν στον Κολωνό, εχθές;),

Μια σύνδεση τόσο ελάχιστη ξεφεύγει από τη γλώσσα και την ψυχολογία, μένει αδιόρατηΚαι τώρα που την προσπαθεί

Ρηγματώνει την εφημερία των πραγμάτων ολόγυρα,

11.45 το πρωί,

Απ’όλο τον κόσμο έχω την γελοία «κάρτα αφοσιωμένου πελάτη» που μ’έκοψε

Μια σκιά της εμπειρίας που είναι η αφοσίωση

Άτονη πείτε την, φαιδρή

Όμως ανακαλεί κάτι παλαιόθεν γνώριμο με απροσμέτρητη αξία

Μου θυμίζει την αφοσίωση ή κάτι πιο προγονικό κι από την αφοσίωση ακόμη

Μου το φέρνει πιο κοντά ενώ το ευτελίζει

Στέλνοντάς με σ’ ένα μέρος δυσοίωνο που δεν θα γίνει ποτέ εστία

Με κινεί ακόμη κι έτσι, αυτό μετρά

Ούτως ή άλλως

Η αφοσίωση στρέφεται προς ανεξήγητα πράγματα.

[Flânερειπie 17: Loyalty card] του Νικήτα Σινιόσογλου

αναδημοσίευση   απο  bibliotheque