10:08 π.μ. 
θράκα
«Μόνος,μονάχος,ολομόναχος,
Μονάχος,πάνω στην πλατιά μεγάλη θάλασσα!
Κι ούτε ένας άγιος ποτέ δεν ευσπλαχνίστηκε
Την ψυχή μου μέσα στην αγωνία της.»
S.T.Coleridge/μτφ: Βαγγέλης Αθανασόπουλος
«Η μπαλάντα του γέρου ναυτικού», του S.T.Coleridge, που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στο Φεστιβάλ Αθηνών με την Fiona Shaw και τον Daniel Hay- Gordon σε σκηνοθεσία της Phyllida Lloyd ,είναι ένα από τα σημαντικότερα ποιήματα της αγγλικής λογοτεχνίας και αντιπροσωπευτικό δείγμα του αγγλικού ρομαντισμού.
Ο S.T.Coleridge (1772-1834) πνευματικός ηγέτης του αγγλικού ρομαντισμού, ποιητής, δραματουργός και φιλόσοφος, ενστάλαξε στο ποίημα αυτό ,με τρόπο συμβολικό, την αισθητική και φιλοσοφική του αντίληψη,εγκαθιστώντας στο κέντρο του ποιητικού του σύμπαντος την φαντασία ως απόλυτη κυρίαρχο, δίνοντας ταυτόχρονα στο ποιητικό του ρήμα την ενέργεια και την ελευθερία να κινηθεί με άνεση ανάμεσα σε ψευδαίσθηση και πραγματικότητα, φυσικό και υπερφυσικό, ορατό και αόρατο, α-λογο και λογικό.
«Η μπαλάντα του γέρου ναυτικού», είναι μια παραβολή.
Ενα υπαρξιακό ταξίδι περιπλάνησης και αυτογνωσίας κάθε ανθρώπου αλλά ταυτόχρονα, σε μια άλλη ανάγνωση, η πνευματική διαδρομή του καλλιτέχνη, που προσπαθεί να τιθασεύσει τους προσωπικούς του δαίμονες και περνώντας μέσα από μια περίοδο φοβερών δοκιμασιών ,με όπλο του την Πίστη, βρίσκει τελικά των δρόμο του ,δρόμο προς την πνευματική δημιουργία,την λύτρωση και την σωτηρία.
Στην» μπαλάντα του γέρου ναυτικού» ,ενας γέρο-ναυτικός βρίσκει έναν νεαρό καλεσμένο σε γάμο,και αρχίζει να του εξιστορεί την προσωπική του Οδύσσεια.Το πώς δηλαδή το καράβι του, έχοντας πρώτα πλεύσει στον Ισημερινό,παρασύρθηκε από σφοδρή ανεμοθύελλα στον Νότιο Πόλο και πώς ο ιδιος με σκληρότητα και περιφρονώντας τους νόμους της φιλοξενίας, σκότωσε το άλμπατρος που με την καλοτυχία του τους άνοιγε τον δρόμο ανάμεσα στους πάγους.
«Είχα κάνει ένα αποτρόπαιο πράγμα
Και μόνο συμφορά θα τους έφερνε:
Γιατί ολοι τους έλεγαν πως είχα σκοτώσει
Το πουλί που έκανε την αύρα να φυσά,
Τον άθλιο!λέγαν,το πουλί να σκοτώσει,
Που έκανε την αύρα να φυσά!»
S.T.Coleridge/μτφ: Βαγγέλης Αθανασόπουλος
Στην συνέχεια, εξιστόρησε το πώς η ευνοϊκή αύρα ,έπαψε να φυσά ,και οι σύντροφοί του θεωρώντας τον υπαίτιο, του κρέμασαν στο λαιμό το θαλασσοπούλι. Ακόμη, πώς μέρα τη μέρα ο βυθός της θάλασσας επήρε να σαπίζει,και γλοιώδη πλάσματα με πόδια να εμφανίζονται στη γλοιώδη επίσης θάλασσα.Στη συνέχεια του διηγήθηκε, πώς ένα πλοίο τους πλεύρισε, με πλήρωμα ένα ζευγάρι: το Θάνατο και την Ζωή μέσα στο Θάνατο και πώς η Ζωή μέσα στον Θάνατο τον κέρδισε στα ζάρια ,ενώ ο Θάνατος κέρδισε τους συντρόφους του που ένας ένας άρχισαν να πεθαίνουν.
«Ακριβώς την ίδια τη στιγμή
Μπόρεσα να προσευχηθώ
Κι απ το λαιμό μου έτσι
Επεσε ελεύθερος ο Αλμπατρος,
Και σαν μολύβι μέσα στην θάλασσα βυθίστηκε.»
S.T.Coleridge/μτφ: Βαγγέλης Αθανασόπουλος
Συνεχίζοντας, διηγήθηκε πως περιπλανήθηκε μοναχικά πάνω στην απέραντη θάλασσα, ώσπου εμφανίστηκαν τα θαλασσινά της νηνεμίας δημιουργήματα, σταλμένα από τον Θεό και τέλος, όταν η αγάπη τον κατέκλυσε και ελευθερώθηκε από το Αλμπατρος που μόνο του ξελύθηκε απ το λαιμό του και έπεσε στη θάλασσα, πώς ουράνιες μορφές λευκές ιπτάμενες πάνω από τα σώματα των συντρόφων του,του έφεραν καλοτυχία και τον οδήγησαν τελικά πίσω στην πατρίδα.
Η Fiona Shaw, είχε παρουσιάσει την «μπαλάντα του γέρου ναυτικού» πρίν δυο χρόνια στα πλαίσια του Φεστιβάλ, στην μικρή Επίδαυρο.Ενδιαμέσως η παράσταση που παρακολουθήσαμε « δουλεύτηκε» εκ νέου και παρουσιάστηκε στην Νέα Υόρκη και στο Λονδίνο.Επανήλθε λοιπόν φέτος με την «τελειοποιημένη της εκδοχή».
Μπαίνοντας στην αίθουσα της Πειραιώς 260,αντικρύσαμε την Fiona Shaw μόνη της επι σκηνής και πρίν ακόμη αρχίσει η παράσταση να κρατά στα χέρια της ένα ραβδί και δύο καπέλα.Οσο οι θεατές προσέρχονταν και γέμιζαν τις κερκίδες ,εκείνη ζήτησε ευγενικά από κάποιον καθισμένο στην πλατεία να ανέβει μαζί της στη σκηνή,να βγάλει τα παπούτσια του και στη συνέχεια σαν γλύπτης που σμιλεύει το δημιουργημά του ,του φόρεσε το ένα καπέλο,του έδωσε το ραβδί και του ζήτησε να πάρει τη μορφή ενός καμπουριασμένου από τα χρόνια και τις κακουχίες γέρου!
Το ίδιο συνεχίστηκε και με άλλον και άλλον θεατή και πάντα επαναλάμβανε το σμίλεμα αυτής της γέρικης μορφής.Ετσι δεν μας εξέπληξε καθόλου όταν αρχίζοντας η παράσταση διαπιστώσαμε ότι ο πρώτος «θεατής» ήταν ο ηθοποιός-χορευτής Daniel HayGordon.Ανάμεσα στους δυο τους, ξεκίνησε μια θαυμαστή εναλλαγή ρόλων και μορφών.
Η σπουδαία ηθοποιός, κράτησε μόνη της την εκφορά του λόγου και σε μια υποδειγματική ερμηνεία ανέδειξε την ποιητικότητα του κειμένου ,ντύνοντας με εικόνες τους ήχους κάθε λέξης. Ο ρυθμός της φωνητικής της εκφοράς και οι πλήρεις δραματικού φορτίου παύσεις της, σε συνδυασμό με την δυνατή σκηνική της ενέργεια, έδωσαν σάρκα και οστά στα πλάσματα της φαντασίας του γέρου ναυτικού.
Η σωματικότητα της θεατρικής αφήγησης του νεαρού Daniel Hay- Gordon ο οποίος μεταμορφωνόταν πότε σε άλμπατρος,πότε στον ίδιο τον ήρωα,πότε στους νεκρούς συντρόφους κλπ, διέθετε έξοχη κίνηση,ρυθμό και μουσικότητα.
Τα λιγοστά σκηνικά αντικείμενα,ένα ραβδί,δυό καπέλα,μια μικρογραφία ξύλινου καραβιού, σε συνδυασμό με το λιτό σκηνικό της Χλόης Ομπολένσκι(κατάρτι με πανί σε φυσικό μέγεθος που όταν ανέβαινε φιλοξενούσε τις σκιές των πλασμάτων της φαντασίας τουColeridge)μαζί με τους ήχους και τους φωτισμούς, μας παρέσυραν στην ατμόσφαιρα αυτού του ιδιαίτερου ποιητικού κόσμου.
Μία πραγματικά έξοχη παράσταση.
Συντελεστές της παράστασης:
Ερμηνεύουν
Fiona Shaw
Daniel Hay-Gordon
Σκηνοθεσία
Phyllida Lloyd
Χορογραφία
Kim Brandstrup
Σκηνικά
Χλόη Ομπολένσκι
Φωτισμοί
Jean Kalman
Mike Gunning
Σύνθεση & σχεδιασμός ήχου
Mel Mercier
Fiona Shaw
Daniel Hay-Gordon
Σκηνοθεσία
Phyllida Lloyd
Χορογραφία
Kim Brandstrup
Σκηνικά
Χλόη Ομπολένσκι
Φωτισμοί
Jean Kalman
Mike Gunning
Σύνθεση & σχεδιασμός ήχου
Mel Mercier
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου