"Απόψε θα πετάξω την τέφρα σου",κριτική παρουσίαση

«Απόψε θα πετάξω την τέφρα σου» του Κώστα Μαννούρη
Κριτική παρουσίαση της Εφης Καλογεροπούλου

««Δεν βρίσκει το δίκιο του ο άνθρωπος με το θάνατο. Ίσως και να ναι καλύτερα έτσι, να υπάρχει μια μονίμως διασαλευμένη σχέση. Αναρωτιέμαι κάποτε πώς θα ήμαστε αν είχαμε εξοικειωθεί με την ιδέα του θανάτου. Αν είχαμε όλοι δεχθεί ότι από την ώρα της γέννησής μας, ή μάλλον όχι, από τη στιγμή της σύλληψής μας, είμαστε ετοιμοθάνατοι. Ο άνθρωπος γίνεται υπέροχος όταν χαστουκίζει το θάνατο. Γίνεται ένας μικρός θεός, χωρίς αρχή, χωρίς τέλος. Θα ήταν μεγάλο κρίμα να προσκυνήσει ο άνθρωπος το θάνατο…»»

Η Φιλομήλα,η μυθική ηρωίδα με την κομμένη γλώσσα,η βιασμένη από τον Τηρέα,τον άντρα της αδερφής της,της Πρόκνης,η δίχως φωνή, που τελικά ο μύθος την θέλει να υφαίνει τα βασανά της σε υφαντό και να μεταμορφώνεται σε χελιδόνι……..

Το όνομα αυτό επιλέγει ο Κώστας Μαννούρης, για την ηρωίδα του δικού του έργου : «απόψε θα πετάξω την τέφρα σου», που παρουσιάστηκε στα πλαίσια του φεστιβάλ κυπριακού έργου, στο Ιδρυμα Κακογιάννη για μία και μόνη παράσταση με την Αννίτα Σαντοριναίου στον ομώνυμο ρόλο και ο συμβολισμός της γυναικείας περσόνας μέσω του αρχαιοελληνικού μύθου είναι προφανής.

Ιούλιο μήνα,παραμονή της γιορτής του Αγίου Παντελεήμονα του Ιαματικού, η Φιλομήλα 54 χρόνων,άτεκνη και χήρα αποφασίζει να σκορπίσει την τέφρα του νόμιμου –πλήν μοιχού – συζύγου της και να ιαθεί η ίδια -κατά πως λέει- ψυχή τε και σώματι.

Αποφασίζει να μιλήσει, για τα 40 και πλέον χρόνια συζυγικής ζωής,και με μοναδικό όχημα τη ζωή που θα ήθελε να εχει ζήσει και δεν έζησε,ταξιδεύει στους τόπους της κοινής τους διαδρομής αναζητώντας χώρο να σκορπίσει τη στάχτη του.

Το έργο,αρθρώνεται σε 7 μέρη. Το πρώτο, το έκτο και το έβδομο έχουν μικρότερη διάρκεια,ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα αποτελούν το κύριο μέρος του μονόλογου.

«Απόψε, θέλω να ιάσω το σώμα και την ψυχή μου,λέγοντας οριστικά το «απεταξάμην» στην ασάφεια του βίου μου» λέει η Φιλομήλα και μοναδικός της συνομιλητής στη σκηνή είναι η τεφροδόχος με την στάχτη του άντρα της, που -δίκην γέννας- ελευθερώνεται από την κοιλιακή της χώρα,με την έναρξη του μονολόγου και παίρνει την θέση της, στο απέναντι τραπεζάκι.

«Τι μας εμποδίζει να πούμε αυτό που αισθανόμαστε; Ποιά ένστικτα μπαίνουν σε μια λανθάνουσα τροχιά και μας κλείνουν το στόμα;»«Γιατί επιλέγει ό άνθρωπος τη σιωπή;Γιατί αποστρέφει το πρόσωπό του από την αλήθεια»;
Ενας θεατρικός μονόλογος καταρράκτης συναισθημάτων.Η Φιλομήλα ξεσπά,η γυναίκα μιλά,«η κάθε γυναίκα κουβαλά μια τεφροδόχο», με τις στάχτες της ζωής που δεν έζησε,τα όνειρα που κάηκαν,τις σπίθες της επιθυμίας που έσβησαν, πρίν καλά καλά ανάψουν.

Και μιλά για τον έρωτα και το θάνατο,για την απώλεια της αγάπης, για το χρόνο και τη φθορά,για την ανάγκη σαφήνειας στο ρευστό τοπίο των ανθρώπινων συναισθημάτων,για την μετάλλαξη τους,για την ταυτότητα μας που δοκιμάζεται στο χρόνο,για τις ανθρώπινες αδυναμίες,την προδοσία,την συγχώρεση,τη λύτρωση.

Το έργο του Κώστα Μαννούρη, πλήρες ρυθμού και ποιητικότητας κινείται με άνεση από το τραγικό στο κωμικό,από τον λυρισμό στον σαρκασμό με θαυμαστή ισορροπία.Η γραφή του καμωμένη από στέρεα υλικά είναι η ολοκληρωμένη ψυχογραφία μιας προδομένης γυναίκας που σπαράσσεται από την ανάγκη της αλήθειας,της καθαρότητας,της σαφήνειας.

Η Αννίτα Σαντοριναίου στο ρόλο της Φιλομήλας,έδωσε στην κυριολεξία ρεσιτάλ ερμηνείας.Ενσωμάτωσε σκηνικά με τρόπο συνταρακτικό, μια γυναικεία κραυγή πένθους, για την απώλεια,τα αμίλητα του έρωτα,το σκοτάδι της μοναξιάς,την ερημιά της ανθρώπινης συνείδησης. Απογείωσε με την εκφραστική της δεινότητα και δυναμική,παίζοντας με ημιτόνια τον θεατρικό μονόλογο, και κάθε φορά που η καρδιά της ανέβαινε στα χείλη της, σιωπή μεστή συγκίνησης γέμιζε την πλατεία.

Με δυό λόγια μας καθήλωσε

Στην τελευταία της σκηνής εικόνα, η Φιλομήλα ενσωματώνει τις στάχτες, αρνούμενη να αποχωριστεί τις μνήμες της και βγαίνει μπροστά μας αμίλητη,εμβαπτισμένη τις οδυνηρές τις μνήμες –στάχτες και η Αννίτα Σαντοριναίου ολοκληρώνει μια συγκλονιστική ερμηνεία που εγγράφεται στα θεατρικό μας πράγματα.

Η Σκηνοθεσία της Μαγδαλένας Ζήρα , ήταν απόλυτα εναρμονισμένη με το εσωτερικό αίσθημα του έργου.Χωρίς εξωτερική σκηνική δράση και με οδηγό τη γλώσσα του κειμένου,μας οδήγησε με ακρίβεια σε όλα τα εσωτερικά τοπία της ηρωίδας, φωτίζοντας λεπτομερώς τις ψυχικές της διεργασίες.

Οι φωτισμοί τα σκηνικά και τα κοστούμια υπηρέτησαν εύστοχα την συνολική εικόνα.

Συντελεστές της παράστασης:
Κείμενο: Κώστας Μαννούρης
Ερμηνεία: Αννίτα Σαντοριναίου
Σκηνοθεσία: Μαγδαλένα Ζήρα
Σκηνικά-Κοστούμια: Γιώργος Χιώτης
Σχεδιασμός Φωτισμών: Σταύρος Τάρταρης,
Video Art: Παναγιώτης Μηνά

περιοδικό θράκα:http://thraka-magazine.blogspot.gr/2014/11/13.html