THEODOR W. ADORNO//Αισθητική θεωρία/το χυδαίο

Κριτική της κάθαρσης,το κίτς και το χυδαίο

….Απο κοινωνική άποψη το χυδαίο στην τέχνη είναι η υποκειμενική ταύτιση με την αντικειμενικά παραγόμενη ταπείνωση.
Αφού δεν απολαμβάνουν αυτό που τους στερούν,αντιδρούν με μνησικακία και απολαμβάνουν αυτό που έχει προκαλέσει η στέρηση  και σφετερίζεται την θέση αυτού που στερούνται.Η άποψη ότι η κατώτερη τέχνη,η διασκέδαση,είναι κάτι αυτονόητο και κοινωνικά θεμιτό είναι ιδεολογία .
Αυτό το αυτονόητο είναι μόνον έκφραση της πανταχού παρούσας καταπίεσης.

Μοντέλο αισθητικής χυδαιότητας είναι το παιδί που στην διαφήμιση μισοκλείνει το μάτι καθώς τρώει με όρεξη μια σοκολάτα ,λές κι αυτό είναι αμαρτία.

Στο χυδαίο πραγματοποιείται η επιστροφή του απωθημένου***** με τα σημάδια της απώθησης.

Υποκειμενικά εκφράζει την αποτυχία εκείνης της μετουσίωσης που με υπερβάλλοντα ζήλο εξυμνεί την τέχνη ως κάθαρση και ως μεγάλη προσφορά της,καθώς διαισθάνεται πόσο λίγο ευτύχησε η ίδια ,όπως και ολόκληρος ο πολιτισμός.Στήν εποχή μας ο πολιτισμός δεν χρειάζεται να ταπεινώνει τους βαρβάρους που δημιούργησε,αρκεί να επικυρώνει με τις τελετουργικές του χειρονομίες τη βαρβαρότητα που επί αιώνες και αιώνες κατασταλάζει στα υποκείμενα.

Αρχέτυπα του χυδαίου,το οποίο η τέχνη της προσανατολισμένης  προς την χειραφέτηση αστικής τάξης χαλιναγωγεί,πολλές φορές μάλιστα ιδιοφυώς,στους γελωτοποιούς της,τους υπηρέτες και τους Papageno της,έχουν γίνει οι χαμογελαστές καλλονές της διαφήμισης που στον ύμνο τους υπέρ των εταιρειών οδοντόπαστας ενώνονται οι αφίσες όλων των χωρών,…..

****Τα στοιχεία που απωθούνται προς το ασυνείδητο δεν καταστρέφονται ποτέ,αλλά τείνουν συνεχώς να επιστρέψουν στην συνείδηση.Το καταφέρνουν με έμμεσους τρόπους,με συμβιβασμούς ανάμεσα στις απωθημένες και τις απωθούσες παραστάσεις(σκέψεις,εικόνες ,αναμνήσεις) και έτσι επιστρέφουν παραμορφωμένες.Με τον όρο μετουσίωση ο Freud προσπαθεί να εξηγήσει ανθρώπινες πράξεις και δραστηριότητες φαινομενικά άσχετες προς την σεξουαλικότητα αποδίδοντας σε αυτές σεξουαλικά ελατήρια.Μετουσιωμένη είναι μια ορμή που παροδηγείται προς μη σεξουαλικούς στόχους,κυρίως προς τις πολιτιστικά «ανώτερες» δραστηριότητες στη σφαίρα της τέχνης και του πνεύματος.



THEODOR W .ADORNO

Αισθητική Θεωρία



Μτφρ: Λευτέρης Αναγνώστου

Εκδ: Αλεξάντρεια