Δευτέρα 23 Απριλίου 2012

"τέλος και αρχή"





Συνομιλία με την πέτρα

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.
-Εγώ είμαι, άσε με να μπω.
Θέλω να μπω στο εσωτερικό σου,
να κοιτάξω τριγύρω,
να σε αναπνεύσω σαν αναπνοή.

-Φύγε, λέει η πέτρα.

-Είμαι ερμητικά κλειστή.
Ακόμα και θρυμματισμένες σε κομμάτια
θα είμαστε ερμητικά κλειστές.
Ακόμα και τριμμένες σε άμμο
δεν θ' αφήσουμε κανένα να μπει.

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.

-Εγώ είμαι, άσε με να μπω.
Έρχομαι από καθαρή περιέργεια.
Γι' αυτήν η ζωή είναι η μοναδική ευκαιρία.
Θέλω να σεργιανίσω στο παλάτι σου
και ύστερα να επισκεφθώ
ακόμα το φύλλο και τη σταγόνα του νερού.
Δεν έχω πολύ καιρό για όλα αυτά.
Η θνητότης μου πρέπει να σε συγκινήσει.

-Είμαι από πέτρα, λέει η πέτρα,

και από ανάγκη πρέπει να διατηρήσω την αυστηρότητα.
Φύγε από εδώ.
Δεν έχω μυώσεις γέλιου.

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.

-Εγώ είμαι, άσε με να μπω.
Ακουσα ότι υπάρχουν σε σένα μεγάλες άδειες αίθουσες,
που δεν τις είδαν, μάταια όμορφες,
κούφιες, δίχως απόηχο οποιανοΰ βημάτων.
Αναγνώρισε ότι κι εσύ λίγα ξέρεις γι' αυτό.

-Μεγάλες και άδειες αίθουσες, λέει η πέτρα,

μα σ' αυτές δεν υπάρχει θέση.
Όμορφες, μπορεί, αλλά έξω απ' το γούστο
των δικών σου σεμνών αισθήσεων.
Μπορείς να με γνωρίσεις, ποτέ δεν θα με απολαύσεις.
Με όλη μου την επιφάνεια στρέφω σε σένα,
αλλά με όλο το εσωτερικό μου κύπτω αναποδογυρισμένο.

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.

-Εγώ είμαι, άσε με να μπω.
Δεν ψάχνω σε σένα άσυλο για την αιωνιότητα.
Δεν είμαι δυστυχισμένη.
Δεν είμαι άστεγη.
Ο κόσμος μου αξίζει να γυρίσω πίσω.
Θα μπω και θα βγω με άδεια χέρια.
Και για απόδειξη ότι η παρουσία μου ήταν αληθινή,
δεν θα προσφέρω τίποτε άλλο από λέξεις,
που κανείς δεν θα τους δώσει εμπιστοσύνη.

-Δεν θα μπεις, λέει η πέτρα.

Σου λείπει η αίσθηση της συμμετοχής.
Καμιά αίσθηση δεν θα αντικαταστήσει
την αίσθηση συμμετοχής.
Ακόμα και η όραση οξυμμένη μέχρι που βλέπει τα πάντα
δεν θα σου χρησιμεύσει σε τίποτα
χωρίς την αίσθηση της συμμετοχής.
Δεν θα μπεις, έχεις μόλις το νόημα της συμμετοχής,
μόλις την ένωση της, τη φαντασία.




Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.

-Εγώ είμαι, άσε με να μπω.
Δεν μπορώ να περιμένω δυο χιλιάδες αιώνες
για να μπω κάτω απ' τη σκεπή σου.

-Εάν δεν με πιστεύεις, λέει η πέτρα,

απευθύνσου στο φύλλο, θα σου πει αυτό που εγώ λέω.
Στη σταγόνα του νερού, θα πει αυτό που λέει το φύλλο.
Τελικά ρώτησε μια τρίχα του κεφαλιού σου.
Το γέλιο με διευρύνει, το γέλιο, υπερβολικό γέλιο,
με το οποίο δεν ξέρω να γελάω.

Χτυπώ την πόρτα της πέτρας.

-Εγώ είμαι, άσε με να μπω.
-Δεν έχω πόρτα, λέει η πέτρα.


Wislawa Szymborska
Τέλος και αρχή
μετ.Νίκος Χατζηνικολάου
εκδ.Κούριερ,1997


6 σχόλια:

censurasigloXXI είπε...

Wislawa Szymborska; ακόμα είναι ζωντανός; δεν γεννήθηκε το 1920;

"Nada sucede dos veces ni va a suceder, por eso sin experiencia nacemos, sin rutina moriremos."

"Τίποτα δεν συμβαίνει δύο φορές ούτε θα συμβεί, για αυτό το λόγο γέννηόμαστε χωρίς εμπειρία, χωρίς ρουτίνα θα πεθαίνουμε."

Φιλιά πολλά!

κοκκινη κισσα είπε...

censurasigloXXI

οχι.εφυγε απο τη ζωή αρχές Φεβρουαρίου.δίνω μερικά βιογραφικά στοιχεία απο το ΕΚΕΒΙ για την μεγάλη ποιήτρια.

πολλά φιλιά!!!!

[Szymborska, Wislawa, 1923-2012]
Szymborska, Wislawa, 1923-2012


[Βραβείο] Goethepreis [Stadt Frankfurt am Main] [1991]
[Βραβείο] Herder-Preis [1995]
[Βραβείο] Νόμπελ Λογοτεχνίας [1996]


Η Βισουάβα Σιμπόρσκα (Wislawa Szymborska) γεννήθηκε το 1923 στο Κούρνικ της Πολωνίας (περιοχή της επαρχίας Πόζναν) κι από εκεί μετακινήθηκε στα οκτώ της χρόνια στην Κρακοβία, τόπο μόνιμης διαμονής της έκτοτε, ως το θάνατό της, την 1η Φεβρουαρίου του 2012, σε ηλικία 88 ετών. Σπούδασε φιλολογία και κοινωνιολογία στο φημισμένο πανεπιστήμιο της πόλης και εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην ποίηση το 1945. Μέχρι το 1996, που της απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, είχε εκδώσει μόλις εννέα ποιητικές συλλογές και τέσσερα βιβλία με δοκίμια, ενώ μετέφρασε έμμετρη γαλλική ποίηση και για ένα διάστημα (1967-1972) σχολίαζε τακτικά άσημους μάλλον ξένους και Πολωνούς λογοτέχνες. Τιμήθηκε με το Φιλολογικό Βραβείο της Κρακοβίας (1995), το Πολωνικό Κρατικό Βραβείο για την Τέχνη (1963), το Βραβείο Γκαίτε (1991) και το Βραβείο Χέρντερ (1995) και υπήρξε διδάκτορας της Τέχνης, τιμής ένεκεν, στο Πανεπιστήμιο του Πόζναν. Ανήκει μαζί με τους Ζμπίγκνιεβ Χέρμπερτ και Ταντέους Ρουζέβιτς στην κορυφή της πυραμίδας των μεταπολεμικών εκπροσώπων της λεγόμενης "Πολωνικής σχολής της ποίησης", παρότι η αναγνώρισή της στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα στον αγγλοσαξονικό χώρο έγινε πολύ αργότερα απ' αυτούς.

Η Σιμπόρσκα από νωρίς διαγράφει το ποιητικό της κλίμα, γράφοντας ότι "δανείζεται λέξεις που βαραίνουν από πάθος και μετά προσπαθεί να τις κάνει να δείχνουν ελαφρές". Η κλασικότροπη κομψότητα στον χειρισμό και την ανάπτυξη του ποιητικού της υλικού συνδυάζεται με μιαν ανάλαφρη προσέγγιση των πραγμάτων και έναν απατηλά εύθυμο σκεπτικισμό, όπου υφέρπει η επώδυνη συνείδηση της ανθρώπινης συνθήκης και περιπέτειας στον κόσμο, αλλά και η ζωντανή, εις πείσμα της θνητής μας μοίρας και της ιστορίας (όπου επαναλαμβάνεται συνήθως η τραγωδία), ελπίδα. Γιατί, για τη Σιμπόρσκα, ο κόσμος, παρά την ανασφάλεια, τον φόβο και το μίσος που εκτρέφει και καλλιεργεί η ανθρώπινη φύση μας, δεν παύει να προκαλεί και να εκπλήσσει, κι η φύση μαζί με την τέχνη παραμένουν πάντοτε οι καλύτεροι μεσίτες γι' αυτό το όραμα (όπως κατέληξε στην εκδήλωση για την απονομή του Νόμπελ: "Οι ποιητές, φαίνεται, θα έχουν πάντοτε πολλή δουλειά").

Κάποια από τα ποιήματα της Σιμπόρσκα, γραμμένα σε ανύποπτο χρόνο, αποκτούν μια δραματική επικαιρότητα σήμερα που ολόκληρη η ανθρωπότητα βιώνει το άγχος της τρομοκρατίας με μοναδική ένταση, και είναι δείγματα της βαθιάς ηθικής συνείδησης και εγρήγορσης που διατρέχει τελικά όλο το ποιητικό της έργο.

censurasigloXXI είπε...

Ευχαριστώ! Έχω βρεί μερικά έργα της τώρα στο δίκτυο.

Φιλιά και καφεδάκι

κοκκινη κισσα είπε...

censurasigloXXI

..και εμένα μου αρέσει πολύ η ποιησή της και προσφεύγω συχνά πυκνά!

καλό απόγευμα!!!

ioanna assani είπε...

Εξαιρετικότατη ποιητρια! Μεγαλειο!

κοκκινη κισσα είπε...

ioanna assani

πράγματι!!

νασαι καλά.