Έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η θέση του ποιητή στην κοινωνία;
Ο ποιητής διαθέτει το προνόμιο να εκφράζει την ψυχή «πραγμάτων» και ανθρώπων. Μορφοποιεί τους ψυχικούς κραδασμούς και δημιουργεί «αποσπάσεις» ,αποδεσμεύοντας δυνάμεις του ανθρώπινου ψυχισμού ικανές να συμφιλιώσουν και να λυτρώσουν την ανθρώπινη ψυχή από την αγωνία της θνητότητας.
Οι κοινωνικές συνθήκες αποτελούν πάντα για τον ποιητή αισθητικό ερέθισμα και το έργο του αντλεί μέρος της δυναμικής του από τον κοινωνικό του χαρακτήρα.
Η ποίηση όπως και κάθε άλλη καλλιτεχνική δημιουργία έχει διπλή φύση. Από την μια συνιστά αυτόνομο αισθητικό μόρφωμα και απ΄ την άλλη αποτελεί κοινωνικό γεγονός στο βαθμό που κάθε έργο είναι χρόνος. Βιωμένος χρόνος.
Ο ποιητής με όχημα την ποιητική γραφή συναρμόζει και συνθέτει θραύσματα εικόνων, φωτίζει όψεις της ύπαρξης, ανασκάπτει την γλώσσα, οξύνει την ευαισθησία μας ,μας επανασυνδέει με τον κόσμο πιο γνήσια και αυθεντικά.Σαν ευαίσθητος παλμογράφος αφουγκράζεται και καταγράφει ψυχικές δονήσεις από εκείνα τα μυστικά τοπία και βάθη εκεί που έχει τις ρίζες της η ανθρώπινη κραυγή.
Σίγουρα η ποίηση δεν μπορεί να λύσει προβλήματα μπορεί όμως και πρέπει να έχει την δύναμη να τα αναδεικνύει, να τα εκθέτει, να τα αντιμετωπίζει, να τα φθείρει .
Ακόμη κι αν « Η ποίηση ωφελεί όσο μια παυσίπονη σταγόνα σε έναν ωκεανό λύπης»
(Κική Δημουλά,Ο Φιλοπαίγμων Μύθος)
αυτό δεν είναι καθόλου λίγο.
Σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή του κορωνοϊού, έχει ιδιαίτερο ρόλο η ποίηση;
Σε οριακές καταστάσεις κρίσης, όταν η πραγματικότητα προβάλλει ανελέητη, απειλητική, παράλογη κι όταν η σύγχυση, η ταραχή, ο φόβος και η αποξένωση εισβάλλουν ορμητικά στην καθημερινότητά μας, η ποιητική δημιουργία μπορεί να συνεισφέρει σαν πυξίδα για αναστοχασμό και επανατοποθέτηση της ύπαρξής μας.
Η επιδημία που ξέσπασε ανέσυρε στην επιφάνεια κρυμμένους φόβους, τάραξε βεβαιότητες, σώριασε σε ερείπια την αυταπάτη της υλικής παντοδυναμίας,δοκιμάζει αντοχές και έσπασε βίαια όλους εκείνους τους παραμορφωτικούς καθρέφτες που εικόνιζαν μια ψευδεπίγραφη παντοδυναμία .
Η κοινωνία -ως άθροισμα ατομικοτήτων- παγιδευμένη αιχμάλωτη, βυθισμένη σε συλλογική μελαγχολία, μέσα σε συνθήκες πένθους πρέπει να διαχειριστεί και να υπερβεί μια πρωτοφανή για τα ανθρώπινα ιστορική κρίση.
Η συντριβή κάθε σταθερότητας, η δραματική πτώση του βιοτικού επιπέδου, η σκληρή πολιτικό-οικονομική χειραγώγηση, η πιθανή διακύβευση δημοκρατικών ελευθεριών που συνήθως ακολουθεί περιόδους κρίσης, επιβάλλουν μια πνευματική εγρήγορση και αφύπνιση
Ας ευχηθούμε η εννοιολογική σύλληψη του ανθρώπινου πόνου, και η πνευματική δημιουργία ως απότοκο μιας τέτοιας τραγικής στιγμής να μην περιοριστούν στην απλή καταγραφή της αρνητικής συγκυρίας.
Αν και η τέχνη δεν λύνει προβλήματα ένα ποίημα «Είναι το μοναδικό σπαθί και η μοναδική ασπίδα γιατί, κατ αρχήν και κατ ουσίαν, ένα ποίημα δεν είναι εναντίον των τυράννων, των αυτοκινήτων, της τρέλας, του καρκίνου και του θανάτου, αλλά εναντίον αυτού που είναι παρόν συνεχώς, συνεχώς μέσα και έξω, συνεχώς εμπρός, πίσω και εντός, συνεχώς μαζί μας και εναντίον μας.
Είναι εναντίον του κενού.
Το ποίημα υπάρχει σαν εναντίωση στο κενό.
Ενάντια στην πρωτογενή και δευτερογενή αδειοσύνη.»
( MIROSLAV HOLUB,Μολονότι)
Πνευματική αποφασιστικότητα, γόνιμη σκέψη, και δημιουργική ανασύνθεση είναι για όλους μας τώρα η μέγιστη πρόκληση μέσα από πράξεις ποιητικές, πράξεις συλλογικής και ατομικής αφύπνισης.
Οι λέξεις μας, η γλώσσα μας, το ποιητικό ρήμα, διαθέτουν μια δραστική «πυρηνική» ενέργεια. Κάθε στίχος- κάθε έργο, σε αυτή την δύσκολη συγκυρία, διατηρώντας την αισθητική του ετερονομία, μπορεί να γίνει ταυτόχρονα πολύτιμο εργαλείο αλληλεγγύης και ενεργητική συνιστώσα συμπόρευσης, δύναμης και ανθρωπιάς.
Εφη Καλογεροπούλου
*H Έφη Καλογεροπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα.
Είναι φυσικός και θεατρολόγος και εργάζεται στην εκπαίδευση.
Έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές.
Ποίησή της καθώς και θεατρική κριτική έχει δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά και έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, ισπανικά, γερμανικά και ιταλικά.
Είναι μέλος του κύκλου Ποιητών.
Ο ποιητής διαθέτει το προνόμιο να εκφράζει την ψυχή «πραγμάτων» και ανθρώπων. Μορφοποιεί τους ψυχικούς κραδασμούς και δημιουργεί «αποσπάσεις» ,αποδεσμεύοντας δυνάμεις του ανθρώπινου ψυχισμού ικανές να συμφιλιώσουν και να λυτρώσουν την ανθρώπινη ψυχή από την αγωνία της θνητότητας.
Οι κοινωνικές συνθήκες αποτελούν πάντα για τον ποιητή αισθητικό ερέθισμα και το έργο του αντλεί μέρος της δυναμικής του από τον κοινωνικό του χαρακτήρα.
Η ποίηση όπως και κάθε άλλη καλλιτεχνική δημιουργία έχει διπλή φύση. Από την μια συνιστά αυτόνομο αισθητικό μόρφωμα και απ΄ την άλλη αποτελεί κοινωνικό γεγονός στο βαθμό που κάθε έργο είναι χρόνος. Βιωμένος χρόνος.
Ο ποιητής με όχημα την ποιητική γραφή συναρμόζει και συνθέτει θραύσματα εικόνων, φωτίζει όψεις της ύπαρξης, ανασκάπτει την γλώσσα, οξύνει την ευαισθησία μας ,μας επανασυνδέει με τον κόσμο πιο γνήσια και αυθεντικά.Σαν ευαίσθητος παλμογράφος αφουγκράζεται και καταγράφει ψυχικές δονήσεις από εκείνα τα μυστικά τοπία και βάθη εκεί που έχει τις ρίζες της η ανθρώπινη κραυγή.
Σίγουρα η ποίηση δεν μπορεί να λύσει προβλήματα μπορεί όμως και πρέπει να έχει την δύναμη να τα αναδεικνύει, να τα εκθέτει, να τα αντιμετωπίζει, να τα φθείρει .
Ακόμη κι αν « Η ποίηση ωφελεί όσο μια παυσίπονη σταγόνα σε έναν ωκεανό λύπης»
(Κική Δημουλά,Ο Φιλοπαίγμων Μύθος)
αυτό δεν είναι καθόλου λίγο.
Σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή του κορωνοϊού, έχει ιδιαίτερο ρόλο η ποίηση;
Σε οριακές καταστάσεις κρίσης, όταν η πραγματικότητα προβάλλει ανελέητη, απειλητική, παράλογη κι όταν η σύγχυση, η ταραχή, ο φόβος και η αποξένωση εισβάλλουν ορμητικά στην καθημερινότητά μας, η ποιητική δημιουργία μπορεί να συνεισφέρει σαν πυξίδα για αναστοχασμό και επανατοποθέτηση της ύπαρξής μας.
Η επιδημία που ξέσπασε ανέσυρε στην επιφάνεια κρυμμένους φόβους, τάραξε βεβαιότητες, σώριασε σε ερείπια την αυταπάτη της υλικής παντοδυναμίας,δοκιμάζει αντοχές και έσπασε βίαια όλους εκείνους τους παραμορφωτικούς καθρέφτες που εικόνιζαν μια ψευδεπίγραφη παντοδυναμία .
Η κοινωνία -ως άθροισμα ατομικοτήτων- παγιδευμένη αιχμάλωτη, βυθισμένη σε συλλογική μελαγχολία, μέσα σε συνθήκες πένθους πρέπει να διαχειριστεί και να υπερβεί μια πρωτοφανή για τα ανθρώπινα ιστορική κρίση.
Η συντριβή κάθε σταθερότητας, η δραματική πτώση του βιοτικού επιπέδου, η σκληρή πολιτικό-οικονομική χειραγώγηση, η πιθανή διακύβευση δημοκρατικών ελευθεριών που συνήθως ακολουθεί περιόδους κρίσης, επιβάλλουν μια πνευματική εγρήγορση και αφύπνιση
Ας ευχηθούμε η εννοιολογική σύλληψη του ανθρώπινου πόνου, και η πνευματική δημιουργία ως απότοκο μιας τέτοιας τραγικής στιγμής να μην περιοριστούν στην απλή καταγραφή της αρνητικής συγκυρίας.
Αν και η τέχνη δεν λύνει προβλήματα ένα ποίημα «Είναι το μοναδικό σπαθί και η μοναδική ασπίδα γιατί, κατ αρχήν και κατ ουσίαν, ένα ποίημα δεν είναι εναντίον των τυράννων, των αυτοκινήτων, της τρέλας, του καρκίνου και του θανάτου, αλλά εναντίον αυτού που είναι παρόν συνεχώς, συνεχώς μέσα και έξω, συνεχώς εμπρός, πίσω και εντός, συνεχώς μαζί μας και εναντίον μας.
Είναι εναντίον του κενού.
Το ποίημα υπάρχει σαν εναντίωση στο κενό.
Ενάντια στην πρωτογενή και δευτερογενή αδειοσύνη.»
( MIROSLAV HOLUB,Μολονότι)
Πνευματική αποφασιστικότητα, γόνιμη σκέψη, και δημιουργική ανασύνθεση είναι για όλους μας τώρα η μέγιστη πρόκληση μέσα από πράξεις ποιητικές, πράξεις συλλογικής και ατομικής αφύπνισης.
Οι λέξεις μας, η γλώσσα μας, το ποιητικό ρήμα, διαθέτουν μια δραστική «πυρηνική» ενέργεια. Κάθε στίχος- κάθε έργο, σε αυτή την δύσκολη συγκυρία, διατηρώντας την αισθητική του ετερονομία, μπορεί να γίνει ταυτόχρονα πολύτιμο εργαλείο αλληλεγγύης και ενεργητική συνιστώσα συμπόρευσης, δύναμης και ανθρωπιάς.
Εφη Καλογεροπούλου
*H Έφη Καλογεροπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα.
Είναι φυσικός και θεατρολόγος και εργάζεται στην εκπαίδευση.
Έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές.
Ποίησή της καθώς και θεατρική κριτική έχει δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά και έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, ισπανικά, γερμανικά και ιταλικά.
Είναι μέλος του κύκλου Ποιητών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου